"800 trzaśnięć dziennie - ludzie nie zdają sobie sprawy"

Każdy nowy wynalazek niesie ze sobą profity, ale i często wyzwania oraz niedogodności i ryzyka. Wychowani w kulturze techno entuzjazmu i bezkrytycznej wiary w postęp wpadamy w zachwyt nad nowym gadżetem, informatycznym udogodnieniem, nową cyber funkcją. Historia jednak jest nauczycielką życia i w tej dziedzinie. Początkowy entuzjazm musi się przekształcić w realizm, a nawyki muszą zostać nieco oszlifowane i ucywilizowane.

To, co początkowo wydaje się małe, urasta do rangi problemu, kiedy przemnożymy to przez efekt skali, czasu i intensywności użycia. Paczkomatom tylko niektórzy wróżyli sukces, czas pandemii wyraźnie im jednak sprzyjał. Tak bardzo się wówczas sprawdziły, że dziś wielu z nas docenia ich funkcjonalność i wygodę. Wręcz nie wyobrażamy sobie bez nich życia! 

Podobnie jak to było w przypadku dronów czy elektrycznych hulajnóg, których efekt nowości robił na nas początkowo duże wrażenie, bez mrugnięcia okiem „łyknęliśmy” paczkomaty. Po zachwycie dla hulajnogi w mieście - przyszło otrzeźwienie. Zaczęły nam przeszkadzać te jednoślady pozostawiane byle gdzie, często bezmyślnie w poprzek chodnika, pojawiały się doniesienia o wybuchających hulajnogach i wypadkach z udziałem hulajnóg, narzekania na hulajnogi robiące sobie slalom na chodniku i straszące przechodniów.

Czy dało się przewidzieć tego rodzaju skutki uboczne? Moim zdaniem jak najbardziej. Tylko należałoby od razu przeprowadzić rzetelną diagnozę wynalazku, jego plusów i minusów - takiego myślenia jednak notorycznie brakuje.

Żeby nie narzekać tylko na polski bezkrytycyzm i kompleksy wobec „postępu” i tego, co nowe i zagraniczne, nadmienię, że ostatnio w jakimś materiale reporterskim z Helsinek dostrzegłam hulajnogę barykadującą przejście i ustawioną w poprzek chodnika - tak więc nie tylko my mamy z nimi problem. Wróćmy jednak do paczkomatów.

800 trzaśnięć drzwiczkami dziennie

Ze strony InPostu - firmy, której szef jest autorem tego wynalazku, wynika, że operator ustawił ich w Polsce aż 18 570 sztuk - ale jest ich właścicielem także we Francji, Wielkiej Brytanii, a firma jest notowana na giełdzie holenderskiej. Rok do roku InPost odnotowuje wzrost przychodów na poziomie 100% (przychody w samym pierwszym kwartale tego roku sięgnęły 1,54 mld zł). Tego typu urządzenia stawiają też inni - Allegro, DHL, Poczta Polska czy Orlen. Słowem - to wielki biznes. Ale okoliczni mieszkańcy - sąsiedzi automatów - mają nieco inny punkt widzenia.

Oto sprawozdanie z życia mieszkańców na Ursynowie w pobliżu jednego z nich. Paczkomat jest ustawiony na wprost okien, przy bocznej, osiedlowej uliczce.

• przyjeżdża tu do 7 kurierów dziennie,
• oraz nawet 300 klientów (dziennie),
• dziennie daje to ponad 800 trzaśnięć drzwiczkami przy 48 godzin na odebranie paczki - obecnie 24 godziny. Liczba trzaśnięć prawdopodobnie się więc podwaja. Drzwiczki nie mają albo mają słabe wyciszenie.

Znaczna część klientów (szacunkowo 30-50%) przyjeżdża pod paczkomat pojazdami, często nie wyłączając silnika.

Już tłumaczę, skąd ta skrupulatność - przy paczkomacie doszło do pobicia mieszkańca, który zwrócił uwagę kierowcy - użytkownikowi paczkomatu. Sprawa znalazła finał na policji. Jak zauważyli sąsiedzi, tak duży paczkomat funkcjonuje dodatkowo jako centrum dystrybucji w łańcuchu logistycznym - mówiąc prościej -  zdarza się, że kurier zostawia paczki innemu kurierowi, który jedzie dalej (do Gdańska? Malborka?). Czyżby firma chciała zaoszczędzić na powierzchni magazynowej?

"Ludzie nie zdają sobie sprawy"

Nie tylko u nas mieszkańcy skarżą się na niszczenie zieleni, na parkowanie na trawnikach, sposób i miejsce parkowania samochodów dostawczych - często dużych busów. W Wilanowie odnotowano, że kurier przyjeżdżał trzy razy dziennie, a ciągłe trzaskanie drzwiczkami (załadunek paczek) trwało około godziny.

Samochody tarasują przejścia i przejazd wąskimi uliczkami, niech pani o tym koniecznie napisze!

- mówi mi jeden z mieszkańców Ursynowa.

Ja nie jestem marudą, wiem, że mieszkam w dużym mieście i znam jego niedogodności, ale mieszkanie tak blisko dużego paczkomatu, naprawdę przekracza ludzkie pojęcie, ludzie nie zdają sobie z tego sprawy!

- dodaje inny.

To notoryczne, całodobowe uprzykrzanie życia przez przedsiębiorcę. Żona idzie przespać się do innego pokoju i czyta książkę, aby zasnąć z powodu tego hałasu

- dodaje mieszkaniec, który wcale nie mieszka naprzeciwko. Ci, którzy z okna widzą i słyszą paczkomaty, pewnie mają gorzej.

Sprawa jest trudna, bo braków w wyobraźni nie da się uzupełnić skutecznym prawem, którego zresztą brakuje. Przecież paczkomaty są pożyteczne i służą mieszkańcom - jak więc ma reagować straż miejska czy policja?

W sieci pojawiały się głosy o „niekontrolowanej paczkomatozie”. „Nie mogą spać, całą noc słyszą strzały” - głosił tytuł jednej z publikacji donoszących o mieszkaniu w pobliżu paczkomatowej „strzelnicy”. 

A mogli ustawić ten paczkomat nieco dalej, drzwiczkami do ulicy

- skarży się mieszkaniec Ursynowa.

Nas - niestety - nikt o zdanie nie pytał w sprawie tej lokalizacji... 

- powtarzają obaj moi rozmówcy zgodnym chórem.

Paczkomatowy savoir-vivre!

Co zrobić z takimi uciążliwymi paczkomatami? Z pewnością akcja sprawdzania lokalizacji (przez radnych) czy udzielanie koncesji (jak w Gdańsku) to jedno z rozwiązań. Istnieje wszak poważna luka prawna, którą być może powinien uregulować Sejm RP.  Ale zanim do tego dojdzie, powinien być może wkroczyć magistrat? 

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zajmował się paczkomatami, ale pod kątem dodatkowych opłat za weryfikację błędnych wymiarów przesyłek czy przekierowywanie paczek do innych punktów bez zgody odbiorcy paczki. Nadzór architektoniczny reagował ws. naruszania zabytkowego układu miasta. To wszystko jednak za mało.

Spróbujmy więc zwyczajnej ludzkiej życzliwości i empatii! Z powyższego obrazu wyłania się następujący kodeks paczkomatowego savoir-vivre’u (dosłownie - znajomości życia).

Propozycje dla właścicieli paczkomatów:

1. Zainwestuj w społeczną odpowiedzialność i wynajmij kiedyś mieszkanie naprzeciw swojego paczkomatu i sprawdź, jak bardzo twój paczkomat jest/nie jest uciążliwy.
2. Pamiętaj, że z punktu widzenia okolicznych mieszkańców lepiej sprawdzają się mniejsze paczkomaty.
3. Wycisz drzwiczki.
4. Nie rób z paczkomatu transferowego magazynu.
5. Wybierz właściwą lokalizację paczkomatu wspólnie z okolicznymi mieszkańcami.
6. Wybierz właściwą lokalizację paczkomatu z punktu widzenia prawa.
7. Wybierz właściwą lokalizację paczkomatu z punktu widzenia ruchu drogowego.
8. Wybierz właściwą lokalizację paczkomatu z punktu widzenia estetyki.
9. Zainwestuj w mini przewodnik dla klientów z punktu widzenia sąsiadów.
10. Zainwestuj w życzliwość, może warto byłoby wprowadzić godziny odbioru paczek w urządzeniach

Propozycje dla użytkowników:

1. Po pierwsze nie odbieraj paczek w nocy, bo obok mieszkają/odpoczywają/śpią ludzie.
2. Po drugie nie trzaskaj drzwiczkami, zamknij je najciszej, jak potrafisz.
3. Po trzecie przejdź się po paczkę, a nie jedź po nią samochodem, to dobrze zrobi i dla twojego i cudzego zdrowia (oraz ekologii).
4. Jeśli już musisz podjechać samochodem - wyłącz silnik i zaparkuj samochód tak, aby nie tarasował nikomu przejścia ani przejazdu. Broń Boże nie na trawniku, kopercie, wyjeździe z garażu itp.

Niech za dodatkową ilustrację uciążliwości paczkomatów posłuży fakt, że we Wrocławiu paczkomat gigant miał 12 metrów długości, w Warszawie odnotowano też 22 metrowy. Strona firmy InPost podaje, że w pierwszym kwartale tego roku firma obsłużyła 164,2 miliony paczek. To naprawdę dużo, więc wymaga pewnego minimalnego wysiłku uruchomienia wyobraźni ze wszystkich stron! Skoro nasi sąsiedzi zmęczeni trudnym sąsiedztwem paczkomatu myślą o sprzedaży mieszkania, jest naprawdę źle. Tylko kto je kupi?

Zachęcam do komentowania i dzielenia się doświadczeniami i dobrymi radami!

Agnieszka Marianowicz-Szczygieł, mieszkanka Kabat