Co z filtrami spalin na POW? Zapytaliśmy ministra infrastruktury

- Mogę powiedzieć, że momencie gdy będzie otwierana Południowa Obwodnica Warszawy, będą już także znajdowały się tam filtry - tak w wywiadzie w TVP3 Warszawa w 2018 roku mówił minister infrastruktury Andrzej Adamczyk. Tunel otwarty, o filtry ponownie zapytaliśmy ministra.

O filtry spalin z tunelu POW od lat walczą niemal wszystkie ugrupowania społeczne na Ursynowie. W 2011 roku za czasów rządów PO-PSL do przetargu na obwodnicę nie wpisano obowiązku ich montażu. W 2013 r. GDDKiA je obiecała, a potem się z tego wycofała. Sytuację zmieniły protesty ursynowian. 

W październiku 2017 roku, po masowym wysyłaniu przez mieszkańców wniosków w tej sprawie, Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Warszawie nałożył na Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad obowiązek przeprowadzenia badań jakości powietrza, na podstawie których ma zostać podjęta decyzja o filtrach.

Minister obiecywał: Filtry w momencie otwarcia

Ale już 27 stycznia 2018 roku, czyli kilka miesięcy później, minister Andrzej Adamczyk na antenie TVP3 Warszawa w programie "Region Polityka" obiecywał: - Mogę powiedzieć, że momencie gdy będzie otwierana Południowa Obwodnica Warszawy, będą także już znajdowały się tam filtry.

ZOBACZ: Tak minister obiecywał filtry na POW - źródło: TVP3 Warszawa

Wydawało się więc, że sprawa jest przesądzona, trzeba tylko czekać na zakończenie budowy ursynowskiego odcinka POW.

Trasa została otwarta z wielką pompą w ostatni poniedziałek, 20 grudnia 2021 r. Na uroczystości pojawił się również minister Andrzej Adamczyk. Zapytaliśmy go o to, co z filtrami. Minister nie pamiętał o swojej obietnicy.

- Badane jest powietrze przed puszczeniem ruchu i w ciągu roku eksploatacji będzie badany poziom emisji spalin. Na koniec - myślę po roku - zapadnie decyzja jakie działania zostaną podjęte - powiedział minister Adamczyk w rozmowie z Haloursynow.pl.

- Czyli sprawa nie jest wciąż przesądzona? - dopytywaliśmy.

- Jeśli dziś powiedziałbym, że będą filtry, następnym Pana pytaniem byłoby "A jakie?" i co ja bym Panu odpowiedział na to pytanie? - powiedział minister infrastruktury.

- Nie wiemy jakie. Nikt nie wie jakie, bo nie wiemy, jakie będą poziomy emisji i z czym się będziemy musieli zmierzyć. Jakie urządzenie rekomendować, by spełnić warunki bezpiecznej eksploatacji tunelu - bezpiecznej przede wszystkim dla użytkowników, ale i mieszkańców - dodawał.

Może się więc okazać, że filtrów nie będzie wcale, ale wdrożone zostaną inne rozwiązania, poprawiające jakość powietrza wokół wlotów tunelu POW. Wspominała o tym Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, gdy w ubiegłym roku ogłaszała pierwsze nieudane przetargi na przeprowadzenie badań jakości powietrza i wykonanie analizy porealizacyjnej dla ursynowskiego odcinka trasy S2.

powyżej: minister Adamczyk strzela selfie na otwarciu ursynowskiego odcinka POW - 20 grudnia 2021 r., zdjęcie KW

Astaldi: Filtry nie będą potrzebne

Przypomnijmy, drogowcy mają szacunkowe wyliczenia, które przygotowywano jeszcze przed rozpoczęciem budowy tunelu, choć z założeniem bardziej rygorystycznych norm.

Zgodnie z wyliczeniami Astaldi przygotowanymi na potrzeby decyzji środowiskowej, jedna wyrzutnia spalin (na Ursynowie są dwie) ma emitować średniorocznie 0,7 mikrograma cząsteczek PM 2,5 na metr sześcienny powietrza. PM 2,5 to najgroźniejsze, rakotwórcze pyły, które przez układ oddechowy dostają się do krwioobiegu. 

W aglomeracji warszawskiej głównym źródłem tego pyłu jest ogrzewanie domowe, a z transportu pochodzi ok. 12%. Na Ursynowie średnioroczne stężenia tych pyłów to ok. 21 mikrogramów na m3 przy normie wynoszącej 25 mikrogramów/m3. Emisja spalin przez wyrzutnie ma wypełniać 3,5% "limitu" normy. Spaliny mają się rozchodzić w powietrzu, dodatkowo - przy przeważających w ciągu roku wiatrach wiejących z zachodu - zaczną opadać w okolicach ul. Rosoła, a znikną gdzieś nad Wilanowem, nad naziemną częścią POW.

Wg tych wyliczeń dodatkowe instalacje oczyszczające powietrze w tunelu są niepotrzebne i będą marnotrawstwem pieniędzy. Cztery lata temu Astaldi obliczało, że montaż filtrów może kosztować od 50 do nawet 200 mln złotych. Podkreślało, że są tylko dwie pracujące takie instalacje na świecie, wszędzie indziej gdzie je montowano, po jakimś czasie były wyłączane,m bo nie przynosiły efektów lub nie były potrzebne.

ZOBACZ: Takie mapki rozkładu pyłów PM2,5 pokazywało Astaldi w 2017 roku. Żółte obrysy oznaczają zasięg rozprzestrzeniania się pyłów emitowanych przez wyrzutnie. Wzrost poziomu zanieczyszczeń oszacowano na + 0,7 mikrograma na metr sześcienny, co nie przekracza norm (źródło: Astaldi)

Czujniki jakości powietrza pracują

W 2018 roku podczas kampanii samorządowej minister infrastruktury Andrzej Adamczyk obiecywał, że analiza porealizacyjna rozpocznie się "zaraz po uruchomieniu tunelu", choć przepisy dają na to rok. Tę obietnicę spełniono.

Wykonawca wybrany przez GDDKiA - konsorcjum firmy Lemitor Ochrona Środowiska, Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach i Instytutu Badań Stosowanych Politechniki Warszawskiej ruszyło z badaniami i analizą 8 grudnia, tuż przed otwarciem tunelu.

- Czujniki jakości powietrza pracują - mówi Jarosław Wąsowski, dyrektor oddziału GDDKiA w Warszawie. - Czujniki są zlokalizowane w obrębie naw i wentylatorowni. Te pomiary będą realizowane sukcesywnie, zaczęły się przed uruchomieniem tunelu, tak jak wnioskowali mieszkańcy Ursynowa, abyśmy mieli porównanie. Ten pomiar będzie ciągły w trakcie eksploatacji tunelu - dodaje dyrektor.

Badane są stężenia i zawartość w powietrzu dwutlenku azotu, pyłu zawieszonego PM2,5 oraz PM10, a także benzenu. Wstępne wyniki GDDKiA ma otrzymać już po czterech miesiącach od daty otwarcia tunelu, a więc pod koniec kwietnia 2022 roku.

Komplet wyników wraz z analizą porealizacyjną i wnioskami co do filtrów ma zostać dostarczony drogowcom w drugim kwartale 2023 roku. To wówczas dowiemy się, czy filtry zostaną zamontowane.

Obiecywali wszyscy

Filtry obiecywał ursynowianom kandydat na prezydenta stolicy Patryk Jaki podczas kampanii samorządowej.

- Sprawa załatwiona - mówił 24 czerwca 2018 roku. Pytany przez nas o swoje obietnice, już jako europoseł w marcu 2021 roku wysłał list z przypomnieniem sprawy do GDDKiA. Nie domagał się w nim filtrów, ale szczegółowo wypytał o warunki ich montażu.

Walkę o filtry obiecywał też prezydent Rafał Trzaskowski z Koalicji Obywatelskiej. Ale - przypomnijmy - to w 2011 roku, za czasów rządu PO-PSL, do przetargu na budowę POW nie wpisano obowiązku montażu filtrów, a we wcześniejszym postępowaniu środowiskowym dyrekcja ochrony środowiska o tym nie pomyślała.

[ZT]7504[/ZT]

[ZT]16816[/ZT]