Jak skutecznie ograniczyć słodycze?

Kiedy dopada Cię stres sięgasz do szuflady po schowaną tabliczkę czekolady?  Zawsze masz przy sobie coś słodkiego? Nie wyobrażasz sobie dnia bez zjedzenia batona? O tym, dlaczego słodycze uzależniają i jak je skutecznie ograniczyć, rozmawiamy z Iwoną Kibil - specjalistką żywienia człowieka i dietetyki.

Dlaczego tak często sięgamy po słodycze?

- Ponieważ jedzenie słodyczy w specyficzny sposób oddziałuje na nasz mózg. Badania dowodzą, że słodycze mają w mózgu podobne działanie jak substancje uzależniające - pobudzają wydzielanie beta-endorfin i neuroprzekaźnika- serotoniny. Poprawiają nastrój, dlatego można się od nich uzależnić. Sięgamy po nie zwłaszcza w sytuacjach, kiedy się stresujemy, gdyż wydzielane substancje uspokaja i wprowadza nas w stan relaksacji organizmu. Jemy z przyjaciółmi, jemy w samotności, jemy oglądając telewizję.  Często pod wpływem emocji sięgamy po tabliczkę czekolady. Owszem, słodycze poprawiają nastrój i uspokajają, ale jest to proces krótkotrwały.

Jakie zmiany zachodzą w organizmie pod wpływem słodyczy?

- Przede wszystkim wzrasta stężenie glukozy we krwi. Podczas sytuacji stresujących (lub zaraz po nich), obserwujemy przyśpieszenie bicia serca, wzrost ciśnienia tętniczego i innych wskaźników. Czujemy się niespokojni, zmęczeni i mamy ochotę zjeść coś z czekoladą. Niewątpliwie jest to także związane z niedoborem magnezu, który w stanie stresu wyczerpuje się w szybszym tempie, gdyż odpowiada za spowolnienie wydzielania hormonów stresu. Obniżony zostaje poziom witamin antyoksydacyjnych tj. A,E,C.

Cukier i słodycze są produktami o kwaśnym pH, zjedzenie sporej ilości może prowadzić do zakwaszania organizmu. Aby unormować sytuację wewnątrzustrojową, organizm w naturalny sposób pobiera z naszych kości, zębów i innych tkanek składniki zasadowe (tj. wapń), przez co możemy doprowadzić do jego deficytu. Nadmierne spożycie cukru prowadzi także do utraty innych składników pokarmowych, m.in. żelaza, cynku, witamin z grupy B. Wszystko to może być przyczyną poważnych zaburzeń metabolicznych i hormonalnych (m.in. cukrzyca typu II, choroby układu krążenia, osteoporoza).

Jaki wpływ na organizm mają słodziki, czy warto ich używać?

- To zależy. W przypadku osób z cukrzycą lub innymi metabolicznymi problemami, można ich używać w dozwolonych ilościach. Lepiej wtedy wybierać słodziki naturalne niż sztuczne. Jednak, ostatnio słodziki i produkty light są wszędobylskie i ludzie jedzą je w sporych ilościach. Nie jest to bezpieczne, gdyż częste spożycie słodzików może zaburzyć równowagę pomiędzy ośrodkiem głodu i sytości.  Pijąc cole zero, czy słodząc słodzikiem oszukujemy swój mózg. Te produkty nie spowodują wydzielenia endorfin i bardzo często są spożywane w nadmiarze, gdyż po ich spożyciu nie następuje ten efekt. Ponadto, produkty słodzone słodzikami są uważane za mniej kaloryczne i nietuczące, więc spożywa się ich więcej. Produkty light mają dużo konserwantów, które zastępują konserwujące działanie cukru.  Spożywanie słodzików w dużych ilościach prowadzi to do mdłości, zgagi czy niesmaku w ustach.

Jak skutecznie ograniczyć słodycze?

- Jak już wspominałam jedzenie słodyczy może być formą odstresowania, nałogu czy nawyku wyniesionego z dzieciństwa. Najlepiej eliminować je stopniowo. Oczywiście są osoby, które potrafią zrobić to od razu, ale niestety w większości przypadków kończy się to napadem na słodycze w przypadku "złamania" postanowienia. Kluczem do sukcesu jest zastępowanie węglowodanów prostych-pochodzących ze słodyczy, owocami, nasionami, węglowodanami złożonymi pochodzącymi z pełnoziarnistych kasz i makaronów, nasion strączkowych, kiełków.  Aby nie dopuścić do gwałtownych skoków insuliny we krwi, należy jeść węglowodany złożone regularnie oraz w małych porcjach.  Należy pamiętać o dobrym źródle magnezu, cynku, witamin z grupy B i kwasu foliowego (również kasze, makarony, nasiona strączkowe, orzechy).

Dobrym rozwiązaniem jest przygotowywanie „domowych słodkości”. Mało kto wie, że pyszne domowe muffiny można przygotować z mąki pełnoziarnistej, lub nawet bez mąki, a z kasz, suszonych owoców i warzyw. Kolejnym przykładem są bajaderki na bazie suszonych owoców, orzechów i nasion lub ciasta czekoladowe z dodatkiem czarnej fasoli lub buraków. Takie słodycze są bardzo syte, zaspokajają głód na cukier, nie powodują skoku insuliny we krwi, a w dodatku dostarczają dużych ilości składników mineralnych - witamin i zdrowych tłuszczy. Cukier stołowy i słodziki można zastąpić samodzielnie przygotowanymi słodkościami. Pomysłów jest mnóstwo, wystarczy chcieć.