mat. prasowe
W tym artykule pokażemy, że my – ludzie – lubiliśmy grać w gry planszowe i hazardowe praktycznie od początku istnienia naszego gatunku. Zrobimy to, opisując gry starsze niż historia – nie wiemy, kiedy dokładnie powstały i kto je wymyślił. Pomimo tego, że część gier w naszym zestawieniu można uznać za wręcz prehistoryczne, to są one rozgrywane do dzisiaj. Czytaj dalej i dowiedz się, w co być może grali jaskiniowcy.
To obecnie najpopularniejsza gra planszowa, której mistrzowie trafiają do publicznej świadomości. Uważa się, że jej kolebką są Indie, choć nie wiadomo gdzie i kiedy dokładnie powstała. Ze źródeł pisanych wiadomo, że partie gry podobnej do współczesnych szachów rozgrywano w VI wieku naszej ery na perskim dworze. Prawdopodobnie też stamtąd gra trafiła do Europy. Po drobnych zmianach w zasadach szachy stały się popularną rozrywką wśród wyższych sfer już w X wieku, choć największą popularność zyskały na przełomie XVI i XVII wieku, czyli w tak zwanym złotym okresie szachów.
Plansza gry składa się z 64 pól malowanych w charakterystyczny układ, który dziś nazywamy szachownicą. Każdy z graczy kontroluje 8 pionków i 8 figur. Gra rozpoczyna się od ustawienia figur i pionków w określony z góry sposób, a każda figura ma ograniczone zasadami możliwości ruchu. Gra jako całość jest niejako symulacją średniowiecznej bitwy, w której naprzeciw siebie stają dwie armie. Zadaniem gracza jest doprowadzenie do sytuacji, w której atakowany król jest zablokowany i nie ma już dokąd uciec.
Niewielka plansza i zaledwie 32 pionki generują niewyobrażalną wręcz liczbę możliwych do rozegrania scenariuszy. Liczba wszystkich układów na szachownicy jest opisywana jako liczba Shannona i wynosi 10 do potęgi 120, czyli, innymi słowy, 1 i 120 zer. Liczba ta jest większa od liczby atomów w obserwowalnym wszechświecie.
To jedna z najstarszych gier na świecie, a niektórzy nawet uważają ją za najstarszą w ogóle. Nie wiemy, kiedy dokładnie została wymyślona. Część ekspertów uważa, że jej historia rozpoczęła się trzy i pół tysiąca lat temu, ale według legendy jest jeszcze o niemal tysiąc lat starsza. Według owej legendy Go wymyślił cesarz Yao żyjący w latach 2357-2255 p.n.e.
Trudno powiedzieć, czy legenda jest prawdziwa, ale Go najprawdopodobniej jest najstarszą ciągle rozgrywaną grą. W Azji cieszy się ona niesłabnącym powodzeniem, a co więcej, zyskuje popularność w krajach świata zachodniego, w tym i w Polsce. Gracze doceniają jej złożoność i uważają, że jest połączeniem sportu, sztuki i nauki.
Zasady gry, podobnie jak jej budowa, są bardzo proste. Gra składa się bowiem z planszy zbudowanej z 19 linii poziomych i 19 linii pionowych, które przecinają się w 361 miejscach. Na tych przecięciach dwaj gracze na przemian układają białe i czarne kamienie w taki sposób, aby otoczyć jak największy obszar i zbić kamienie przeciwnika.
Pomimo łatwych zasad gra jest niezwykle skomplikowana. Co więcej, jest bardziej złożona niż królowa gier, czyli opisane wcześniej szachy. Jako dowód tej tezy możemy przytoczyć dwa fakty. Program komputerowy Deep Blue pokonał mistrza szachowego Garego Kasparowa w 1996 roku. Na podobny sukces programu komputerowego w przypadku gry Go musieliśmy czekać aż do 2015 roku, kiedy to program AlphaGo pokonał nie mistrza, ale profesjonalnego gracza Go o nazwisku Fan Hui.
Fakt, że ludzie kochają hazard, znajduje potwierdzenie w historii. Najstarszą grą hazardową są bowiem kości. Pierwsze zachowane kości pochodzą ze starożytnego Egiptu i liczą sobie około 4 tysiące lat, choć bardzo możliwe, że w kości ludzie grali już w czasach prehistorycznych. Być może już pierwsi ludzie po upolowaniu zwierzyny rzucali wcześniej zdobytymi kośćmi, aby zdecydować, komu trafi się najlepszy kawałek mięsa. Są to oczywiście nasze lekko humorystyczne domysły, ale pokazują one, jaką drogę pokonaliśmy: od uprawiania hazardu przy pomocy wyrzeźbionych kawałków zwierzęcych kości do obstawiania w wirtualnym kasynie internetowym. Czytaj więcej o obstawianiu online.
Najstarszy zestaw do gry planszowej archeolodzy odkryli na terenach grobowca królewskiego miasta Ur. Plansza do gry i pionki pochodzą z około 2600 roku przed naszą erą, czyli mają ponad 4,5 tysiąca lat. Miasto Ur było stolicą starożytnej Mezopotamii, czyli jednej z pierwszych odkrytych cywilizacji.
Gra, w którą – jak można przypuszczać – grali władcy Mezopotamii, nieco przypomina tryktraka i jest uważana za jego poprzedniczkę. Naukowcy jednak nie wiedzieli tego od razu po odkryciu wspomnianego wcześniej zestawu. Zasady gry udało się rozszyfrować dopiero kilkadziesiąt lat po jej odkryciu, a stało się to dzięki przetłumaczeniu glinianej tabliczki, na której, jak się okazało, znajdowały się wskazówki dotyczące zasad rozgrywki.
Dzięki temu gra, która według szacunków powstała około 5 tysięcy lat temu, dziś znów jest rozgrywana. Ty też możesz w nią zagrać: dostępna jest na stronie https://royalur.net/game/
