OPINIE: Kolejny głos w sprawie Tesco. Propozycja kompromisu

Rozbudowa hipermarketu Tesco na Kabatach budzi wiele emocji. Publikujemy dla Państwa kolejne opinie o tej inwestycji. Dziś kolejna - autorstwa Agnieszki Marianowicz-Szczygieł, mieszkanki Kabat. To właściwie propozycja zmian na Kabatach - przekazana zresztą władzom dzielnicy na ostatnim spotkaniu radnych z mieszkańcami. Publikację prezentujemy w całości a naszych czytelników prosimy o komentarze.

Jako mieszkanka Kabat proponuję sposób na rozwiązanie konfliktu wokół planów rozbudowy TESCO do rozmiarów galerii handlowej. Proponuję:

1. Zawiązanie lokalnego partnerstwa, szeroko adresowanego, które umożliwia uzyskanie środków finansowych z UE, inaczej niedostępnych, a poprzez to zrealizowanie ambitniejszej i lepiej dopasowanej lokalnie inwestycji.

2. Stworzenie szeroko zakrojonego i zintegrowanego planu zagospodarowania Kabat, aby racjonalnie gospodarować kurczącą się wolną przestrzenią, na zasadach zrównoważonego rozwoju, z priorytetem ochrony okolic Lasu Kabackiego i "spokojnego" charakteru okolicu, a nie tylko wybiórczego wspierania handlu. Proponuję EKO Centrum/Muzeum wraz z ekosupermarketem TESCO, połączone z parkiem na przedpolach Lasu Kabackiego jako pomysł na placówkę przynoszącą zyski dla inwestora.

3. Wraz z pomysłem proponuję poniższej także realne źródła finansowania i formy prawne współpracy.

SZCZEGÓŁOWY PLAN ZAGOSPODAROWANIA KABAT:

1. Stworzenie parku i boisk sportowych na przedpolach Lasu Kabackiego być może w tzw. urbangardeningiem, co jest zgodne z zatwierdzonym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, na co aktualnie brakuje środków finansowych. Plan zagospodarowania przestrzennego: LINK

2. Zaplanowanie zielonego dachu na budynku TESCO, który płynnie łączyłby się z w.w. parkiem (park "wchodziłby" na dach supermarketu)

3. Przebudowanie i przeformułowanie hipermarketu TESCO na pierwszy na świecie market ekologiczny, np. oznaczony specjalną kategorią Plus. Dodatkową korzyścią dla inwestora byłoby wzmocnienie marki.

4. Połączenie hipermarketu TESCO z Interaktywnym Muzeum Ekologii (zorganizowanym na podobnych zasadach jak Centrum Nauki Kopernik), które znajdowałoby się na piętrze. Podobnej placówki nie ma jeszcze na świecie!

5. ECO market TESCO dbałby o ekologię w zakresie:

• zaopatrzenia i transportu - specjalne tłumiki do spalin montowane w tirach - przykład z USA (sieć marketów Alexander) LINK
• racjonalnej gospodarki wodą, ściekami, odpadami
• redukcji hałasu
• oszczędnego zarządzania energią - przykład z USA (sieć Dominik) redukujący koszty energii o 20% - LINK
• przyjaznego dla środowiska systemu lodówek - LINK (pdf)
• oznaczania produktów ekologicznych - np. środków czystości nie zawierających fosforanów zabijających życie w Bałtyku - przykład z USA - LINK
• innych inicjatyw proekologicznych, jak np. warsztaty z odpowiedzialnej konsumpcji dla rodziców i dzieci - przykład z Hiszpanii LINK, organizowanie warsztatów zapobiegających otyłości, sadzenie lasów i organizowanie w nich ścieżek edukacyjnych - przykład z Luksemburga (sieć Cactus) LINK
• organizowania okazjonalnych mini targów lokalnych i świeżych warzyw, owoców, artykułów od lokalnych dostawców, które jak wskazują badania psychologiczne, cieszą się dużym zaufaniem społecznym - LINK
• eksponowania i specjalnego znakowania zdrowej żywności (co już teraz TESCO częściowo robi) wg. standardów LOAF. Czyli wyprodukowanej lokalnie, organicznie, przyjaznej dla zwierząt, promowanie faktycznie "czystego" biznesu, zwłaszcza wobec krajów Trzeciego Świata ("Fair Trade") - LINK
• przyjęcia projektu budynku zastępującego obecny blaszak TESCO, znacząco zmniejszającego kubaturę inwestycji, przyjaznego środowisku, nowatorskiego architektonicznie. Projekt akceptujący zasady tzw. green architecture lub green building oraz podnoszący rangę dzielnicy - zamiast architektury zdominowanej przez ruch samochodowy - ang. traffic-dominated architectural layout. Budynek zgodny z założeniami architektury pasywnej, skonstruowany o zasadę 4xR: redukować (używać mniej), re-używać (czyli używać ponownie), recycling (tworzyć nowe ze starego), rekultywować (LINK). Być może z zastosowaniem materiałów, które wtapiałyby go w zielone otoczenie.

żródło: LINK

6. Interaktywne Centrum/Muzeum Ekologii, które byłoby placówką komercyjną, przynoszącą inwestorowi zyski! Kolejki do Centrum Nauki Kopernik pokazują, że jest duże społeczne zapotrzebowanie na tego typu nowoczesne obiekty muzealne. Podobnej placówki nie ma jeszcze na świecie! Owszem odbywają się festyny czy festiwale ekologiczne. W Chinach powstaje dopiero projekt muzeum ekologicznego połączonego z osiedlem mieszkaniowym (budowa do 2020 r.) o nazwie ECO CITY, o bardzo ambitnej architekturze. 

źródło: LINK (courtesy Steven Holl Architects)

W brytyjskim Muzeum Historii Naturalnej znajduje się wydzielona ekologiczna ekspozycja (LINK), Centrum Nauki Kopernik organizuje ekologiczne warsztaty (LINK). Podobne, ale znacznie mniejsze inicjatywy o charakterze skansenu powstały np. we Francji (LINK) i w Czechach (LINK).

Nasze Centrum Ekologii posiadałoby interaktywną, ciekawą i działającą na wyobraźnię ekspozycję, w której można dotykać, obserwować i zabawnie, pożytecznie spędzić rodzinnie czs. Dowiedzieć się np. jak wyhodować świecącą żarówkę z glonów, przyrządzić jadalne sztućce. 

Ekspozycja może obejmować następujące działy:

• Antropocen - zdominowana przez człowieka nowa era w dziejach Ziemi
• Zrównoważony rozwój - czyli świat, który pożyczyliśmy od przyszłych pokoleń
• Ochrona bioróżnorodności - ekosystemy powinny składać się z jak największej ilości gatunków, (dlaczego na Kabatach wyginęły trznadle ortolany?)
• odnawialne źródła energii - elektrownie zasilane geotermalnie czy wykorzystujące fale morskie
• efekt cieplarniany - czyli dlaczego za 100 lat poziom Bałtyku wzrośnie o 40 cm
• dziura ozonowa
• zanieczyszczenie wód, powietrza i gleby
• segregacja i utylizacja odpadów
• hałas - pole do popisu dla Ligi Walki z Hałasem - aktywnej na Ursynowie
• ekologia w gospodarstwie domowym (np. eco środki piorące czy do sprzątania LINK)
• ekologiczne technologie w budownictwie, np. dom pasywny czy ponowne użycie komponentów betonowych z budowy autostrady
• eco wzornictwo - np. projekty mebli, biżuterii do zakupu na miejscu)

ŻRÓDŁA FINANSOWANIA I FORMY ORGANIZACYJNE

(na podstawie m.in. materiałów informacyjnych Centralnego Punktu Informacji FE).

W nowym budżecie Unii Europejskiej na lata 2014-2020 istnieje możliwość powołania ZIT (Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych). Mogą one korzystać z funduszy Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskiego Funduszu Społecznego lub Europejskiego Funduszu Spójności (łączenie nie jest obowiązkowe). ZIT mogą obejmować swoim zasięgiem miasta wojewódzkie (np. Warszawę), w tym konkretne, dowolne wydzielone obszary terytorialne (np. dzielnice), które realizowałyby następujące cele:

• zrównoważony, sprawny transport łączący miasto i jego obszar funkcjonalny
• kompleksową rewitalizację
• ochronę środowiska
• energetykę
• wzmiacnianie rozwoju funkcji symbolicznych, budujących międzynarodowy charakter i ponadregionalną rabgę miasta

ZIT to narzędzie do wdrażania strategii terytorialnych w sposób zintegrowany. Pozwala na elastyczność i uzyskanie finansowania z różnych osi priorytetowych i wdrożenie zintegrowanej strategii dla określonego regionu. ZIT umożliwia zarówno uzyskanie dotacji, jak i korzystanie z innych instrumentów finansowych jak pożyczki. 

CLLD - czyli rozwój kierowany przez społeczność lokalną - obejmujący lokalne partnerstwo kilku interesariuszy, może być jedną z części składowych implementacji ZIT. CLLD promuje partnerskie relacje władz lokalnych, organizacji obywatelskich i przedsiębiorców. Powinien zostać zaprojektowany z uwzględnieniem lokalnych potrzeb, strategii rozwoju lokalnego oraz powinien zawierać elemnty innowacyjne. CLLD obejmuje obszary od 10 do 150 tysięcy mieszkańców.

Instytucją wdrażającą ZIT moze być zarówno organ władz samorządowych, jak i organizacje pozarządowe. 

Proponuję, aby w ramach ZIT lub CLLD nawiązały ze sobą współpracę:

• Stowarzyszenie Kabaty - jako przedstawicielstwo społeczności lokalnej
• władze dzielnicy Ursynów
• Tesco - jako inwestor inwestycji
• Metro Warszawskie - np. jako fundator biletów - bilet z Muzeum Ekologii upoważniałby do bezpłatnej podróży powrotnej metrem; Tesco mogłoby zwrotnie rozliczać się w bonach towarowych czy w bezpłatnym wstępie dla pracowników metra do muzeum itp. To ograniczyłoby dodatkowy ruch samochodowy w obszarze Kabat, który już obecnie jest za duży.
• inni partnerzy - tacy jak Collegium Europejskie Natolin lub dzielnica Wilanów - wówczas udałoby się stworzyć barierę ochronną wokół Parku Natolińskiego i częściowo pól wilanowskich

Ponadto 20% środków w Regionalnym Programie Operacyjnym dla woj. mazowieckiego jest przeznaczone na konkurencyjność przedsiębiorstw w zakresie gospodarki niskoemisyjnej.

Największy program operacyjny udostępniający fundusze to "Infrastruktura i Środowisko". Priorytet II w ramach tego programu to: ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej, poprawa jakości życia środowiska miejskiego (np. redukcja zanieczyszczenia powietrza i rekultywacja terenów zdegradowanych). Być może można również otrzymać fundusze z programu "Wiedza, Edukacja, Rozwój".

Zaproponowany przeze mnie projekt Centrum Ekologii + ekologiczny supermarket + park na przedpolach Lasu Kabackiego realizowałby aż 4 z 11 strategicznych celów tematycznych w nowym budżecie UE, tj. gospodarkę niskoemisyjną, ochronę środowiska naturalnego, inwestowanie w edukację, promowanie zrównoważonego transportu.

PODSUMOWUJĄC: Poddając powyższy projekt pod dyskusję (bo z pewnością trzeba go uszczegółowić), chcę zaznaczyć, że proponowana przez mnie inwestycja byłaby:

• innowacyjna
• ambitna
• odpowiadająca rangą Kabatom i reprezentacyjna dla Ursynowa a także promująca tę dzielnicę w Warszawie, a nawet na świecie
• ekologiczna
• propagująca idee zrównoważonego rozwoju, zgodną z zielonym obszarem peryferyjnego osiedla wielkomiejskiego, którym są Kabaty
• realna do sfinansowania i zrealizowania - zgodna z wytycznymi UE
• atrakcyjna dla mieszkańców
• atrakcyjna dla inwestora w zakresie profitów finansowych i wzmocnienia pozycji marki

Na koniec cytat:

"Oddolne platformy edukacyjne w zakresie ekologii dzięki elastycznej formule działania, włączaniu do współpracy ekspertów i osób o różnych kompetencjach, potrafią precyzyjnie odpowiedzieć na potrzeby mieszkańców, proponując często innowacyjne rozwiązania. Uczą one różnych sposobów partycypacji, ekologicznego projektowania wspólnych przestrzeni, myślenia o mieście-wspólnocie, uzależnionym od swojego otoczenia, ale nie bezmyślnie je eksploatującym" - LINK

autorka: Agnieszka Marianowicz-Szczygieł

lufcik.info

[ZT]609[/ZT]

[ZT]542[/ZT]

[ZT]543[/ZT]