Niepozorny, choć malowniczy Potok Służewiecki, przepływa wzdłuż północnej granicy Ursynowa. Niewielu wie, że jego historia sięga czasów osadnictwa i jest ściśle związana z powstaniem Warszawy. To właśnie nad brzegi Sadurki ściągali przodkowie mieszkańców stolicy.

Potok Służewiecki, znany większości mieszkańców Ursynowa jako „Smródka”, to nie zwykły ciek. To rzeczka mierząca ponad… 15 km! Swój bieg zaczyna na Ochocie, w rejonie Szczęśliwic, gdzie jest ukryty pod ziemią, a kończy w Jeziorku Wilanowskim, skąd Wilanówką trafia do Wisły.

Rzeka historii

Między XIII a XIV wiekiem w sąsiedztwie pramatki potoku - Sadurki - zakładano kolejne osady, w tym Służewo, czyli dzisiejszy Służew. Bieg rzeki był zmieniany kilkukrotnie. Po raz pierwszy pod koniec XVII w.  na polecenie Augustyna Locciego - architekta Pałacu w Wilanowie.

Rzekę pokierowano wówczas tak, aby zasilała park i pałac w Wilanowie. Po raz kolejny bieg zmieniono, aby napełnić stawy w Łazienkach Królewskich! Przez pewien czas Sadurka kończyła swój bieg w Jeziorku Czerniakowskim.

Obecny bieg rzeki – z Ochoty do Wilanowa - utrzymuje się od XVIII wieku. Kolejne, znaczące zmiany w kształcie potoku nastąpiły po 1916 roku, kiedy znaczna część jego zlewni znalazła się na terenie administracyjnym stolicy. Wtedy też duże fragmenty Sadurki zostały zakryte.

Nasza "Smródka"

W latach 70. XX wieku Sadurka dostała obecną nazwę: Potoku Służewieckiego i zaczęła odprowadzać ścieki deszczowe. Dzisiaj odprowadza je z ok. 10% powierzchni Warszawy. Potok bywa zanieczyszczony i potrafi się unosić nad nim bardzo nieprzyjemna woń, stąd jego potoczna nazwa - nadana przez okolicznych mieszkańców - „Smródka”.

Ale brzydki zapach to nie jedyny problem z potokiem. Pod koniec XX w. dochodziło tu do licznych wylewów po gwałtownych deszczach, dlatego odmulono i pogłębiono jego koryto oraz uproszczono bieg. Obecnie sytuacja, być może w związku z częstymi suszami, jest spokojniejsza.

A dwa lata temu u zbiegu ulic Puławskiej i Rzymowskiego, na ponad pięciu hektarach zieleni pojawił się park, ze Stawem Służewieckim (o pojemności 14 tys. m3). Przez zbiornik przepływa oczywiście Potok Służewiecki, tworząc malowniczą oazę w środku miasta.

Źródła: „Przemiany sieci hydrograficznej i zagospodarowania terenu na obszarze miejskim (zlewnia Potoku Służewieckiego, Warszawa)” (www.pg.geo.uj.edu.pl/documents/3189230/4666249/2008_120_105-116.pdf); Potok Służewiecki (pl.wikipedia.org/wiki/Potok_S%C5%82u%C5%BCewiecki); Sadurka (pl.wikipedia.org/wiki/Sadurka)

[ZT]9960[/ZT]