Spółdzielnie pod ścianą. Wojewoda nie chce oddać pieniędzy za nieudaną dekomunizację

Politycy nieudolnie zmienili, mieszkańcy zapłacili - tak można podsumować nieudaną dekomunizację warszawskich ulic. Na Ursynowie spółdzielnie mieszkaniowe straciły na tym około 80 tys. złotych i prawdopodobnie nigdy tych pieniędzy nie odzyskają. Wojewoda, który zarządził zmiany, nie zamierza płacić. 

Na początku 2018 roku wojewoda mazowiecki zarządzeniem zastępczym zdekomunizował na Ursynowie cztery ulice. Wasilkowskiego zmieniła się w ul. Wojciecha Kilara, Służby Polsce w Kazimierza Kardasia "Orkana", Związku Walki Młodych w Andrzeja Romockiego "Morro", a ul. Kulczyńskiego w Rodziny Ulmów.

Spółdzielnie mieszkaniowe i miasto dostosowały się do decyzji i wymieniły tablice z patronami. Te wisiałby bardzo krótko, bo kilka miesięcy później - na wniosek miasta - Naczelny Sąd Administracyjany ostatecznie uznał, że Instytut Pamięci Narodowej niewystarczająco uzasadnił, dlaczego stare nazwy ulic propagują ustrój totalitarny. Dawni patroni wrócili.

Poza "Stokłosami", które wstrzymały się z wymianą do ostatecznego werdyktu sądu, pozostałe spółdzielnie stanęły przed nie lada wyzwaniem. Trzeba było usunąć nowe tablice i ponownie zamontować stare. Część z nich nie nadawała się do użytku, więc trzeba było zamówić nowe, co jeszcze podniosło koszt całej operacji.

Wojewoda umywa ręce

W spółdzielni "Imielin" uznano, że mieszkańcy nie mogą ponosić finansowej odpowiedzialności za błędne decyzje urzędników rządowych.

- W połowie maja wysłaliśmy wezwanie do zapłaty do reprezentującego Skarb Państwa wojewody mazowieckiego opiewające na prawie 21 tys. złotych. Otrzymaliśmy odpowiedź odmowną i nie zapadła jeszcze decyzja, czy i jakie kroki podejmiemy w tej sprawie - dowiadujemy się w spółdzielni.

"Imielin" nieco zaoszczędził, bo nie zdecydował się zamawiać nowych tablic ze starą nazwą, bojąc się kolejnej modyfikacji prawa. Dlatego nie powróciły wielkie plansze wiszące na blokach, a tylko małe - przy klatkach schodowych.

Koszty dekomunizacji minimalizowała też Spółdzielnia "Jary" - na zamieszaniu z wymianą nazwy ul. Służby Polsce na Kardasia "Orkana". Wiele z 50 starych tablic dało się ponownie zawiesić, poza tym wszystkie prace montażowe wykonali pracownicy spółdzielni w ramach swoich obowiazków, a nie firma zewnętrzna.

- To i tak prawie 17 tys. złotych, których wojewoda nie chce nam zwrócić, tłumacząc się, że wydał zarządzenie zastępcze i wszelkie roszczenia należy kierować do właściciela gruntu. Jak rozumiemy, prezydenta Warszawy. Tak jak innym spółdzielniom zostaje nam droga sądowa. Jeszcze nie zapadły decyzje w tej sprawie - informuje SMB "Jary".

Najwięcej na nieudanej dekomunizacji straciła spółdzielnia "Na Skraju". Wymiana 65 tabliczek z adresami przy ul. Rodziny Ulmów na Kulczyńskiego kosztowało ponad 30 tys. złotych. Zarząd twierdził wówczas, że wystąpi do wojewody o zwrot tych pieniędzy. Jak dotąd nie zdecydował się jednak wystąpić o refundację tych kosztów.

Wojewoda mazowiecki uważa, że nie musi zwracać pieniędzy, bo to prezydent stolicy nie wykonał w terminie ustawy dekomunizacyjnej.

- Wojewoda powierzył wykonanie zarządzenia zastępczego w przedmiocie zmiany nazwy prezydentowi Warszawy. Zgodnie z powyższym, wojewoda mazowiecki nie nałożył niniejszym zarządzeniem na żadną spółdzielnię mieszkaniową obowiązku podjęcia jakichkolwiek działań w przedmiocie wykonania zarządzenia zastępczego – stwierdza rzeczniczka wojewody Ewa Filipowicz.

Urząd wojewódzki odsyła spółdzielnie do urzędu miasta. A miasto samo zastanawia się czy nie pozwać skarbu państwa o straty wyceniane na ok. 500 tys. złotych.

Kto za to płaci?

Zapytaliśmy jeszcze mieszkańców dekomunizowanych ulic, jak oceniają całe zamieszanie.

- To jeszcze jeden kamyczek do ogródka rządzących. Wymyślają ideologiczne wojenki na koszt podatnika. Bo jak spółdzielnie odzyskają pieniądze, to nie z kieszeni polityka, który to wymyślił, tylko nas wszystkich. To jak w tym powiedzeniu: "Kto za to płaci? Pan, pani, społeczeństwo" - oburza się pani Magdalena z ul. Służby Polsce. 

- Mi bardziej podobało się mieszkać przy Kilara, bo to znany na świecie kompozytor, a ten Wasilkowski to jakiś partyjniak. Spółdzielnia nie miała nic do gadania, jak kazali to zmieniła, dlatego nie mam pretensji. A że sporo kosztowało? Trudno, na gorsze rzeczy wydaje się nasze pieniądze - komentuje pan Zdzisław.