Zamknij

Sztuka uważnego słuchania

11:45, 03.02.2020 Redakcja Haloursynow.pl Aktualizacja: 18:55, 03.02.2020
Skomentuj mat. prasowe mat. prasowe

Rozmowa jest podstawą życia społecznego. Komunikacja międzyludzka pozwala na budowanie relacji, realizację zadań opartych na współpracy, poszerzanie i zdobywanie wiedzy oraz wiele, wiele innych. Bez wymiany myśli zbudowanie cywilizacji byłoby niemożliwe.

Przeciętnie wypowiadamy aż 16 000 słów dziennie. Relacje rodzinne, miłosne, przyjacielskie oraz zawodowe w dużej mierze kształtują się właśnie dzięki rozmowom. Jednak rozmowa rozmowie nierówna. Jak rozmawiać z drugim człowiekiem, by słowa przez nas wypowiadane służyły zacieśnianiu więzi i budowaniu bliskości? Jak rozmawiać z drugą osobą w taki sposób, by okazać jej jak największe zrozumienie i szacunek?

Aktywne słuchanie

Słuchanie jest prawdopodobnie najważniejszym aspektem wymiany myśli. Jednak aby rozmawiać w sposób konstruktywny nie wystarczy jedynie SŁYSZEĆ, a właśnie prawdziwie i uważnie SŁUCHAĆ. Aktywne słuchanie jest kluczem do dobrej komunikacji międzyludzkiej - pozwala ono na budowanie bliskości, poprawia jakość relacji oraz zapobiega konfliktom, bądź łagodzi te zaistniałe. Jest niezwykle przydatną umiejętnością zarówno wśród członków/członkiń rodziny, grupy przyjaciół/ek, czy też współpracowników/czek.

 

Aktywne słuchanie opiera się na maksymalnym zaangażowaniu w wypowiedź nadawcy, a także na odczytywaniu sygnałów niewerbalnych. Słuchając aktywnie, jesteśmy zmotywowani, by wynieść, zrozumieć i zapamiętać jak najwięcej z tego, co słyszymy. Skupiamy się na słowach, które są do nas kierowane i staramy się niejako wejść do świata emocjonalnego osoby, z którą konwersujemy.

 

Co pomaga nam aktywnie słuchać?

Skup się. W rozmowie bardzo często przeszkadzają nam rozmaite dystraktory- hałas, głośna muzyka, czy też nasze własne myśli i troski. Im bardziej jesteśmy zaangażowani w rozmowę, tym lepiej. Warto więc pozbyć się „szumu” z zewnątrz, na tyle na ile pozwala dana sytuacja. Odłóżmy więc na chwilę telefon, weźmy głęboki oddech i postarajmy się być „tu i teraz”.

 

Okaż zainteresowanie. Kiedy druga osoba dzieli się z nami swoimi przeżyciami i przemyśleniami, postarajmy się nie zastanawiać od razu nad tym, jakiej odpowiedzi możemy udzielić, czy też jakie rozwiązanie jej problemu będzie najlepsze. Nie myślmy gorączkowo nad tym, co powiedzieć, nie mówmy czegokolwiek, co przyjdzie nam do głowy, aby za wszelką cenę podtrzymać rozmowę. Niech najważniejsze, choć przez chwilę, będą słowa, które do nas docierają. Skupmy się na człowieku, z którym rozmawiamy - co chce nam przekazać? Jaki ma wyraz twarzy? Jakie emocje jemu/jej towarzyszą?

 

Nie pouczaj, nie doradzaj, nie oceniaj. O ile czasem potrzebujemy porad od naszych przyjaciół/ek, o tyle czasem chodzi nam o coś zupełnie innego. Dlatego zamiast podsuwać nadawcy gotowe rozwiązania, spytajmy czego właściwie od nas potrzebuje? Czy chce wiedzieć, co myślimy o danej sytuacji? Czy może chce się zwyczajnie wygadać? Takie proste pytanie pokaże, że zależy nam na potrzebach drugiej osoby i że chcemy ofiarować jej swoje wsparcie. Postarajmy się również nie ferować wyroków, nie oceniać i nie krytykować.

 

Zadawaj pytania. Postaraj się wyciągnąć jak najwięcej informacji z rozmowy- co Twój rozmówca/Twoja rozmówczyni sądzi na dany temat? Jak się czuje? Jak ocenia sytuację, o której opowiada? Okazywanie zainteresowania poprzez zadawanie pytań sprawia, że druga osoba odbiera nas jako bardziej godnych zaufania i przyjaźnie nastawionych.

 

Parafrazuj. Oprócz zadawania pytań przydatne okazuje się również parafrazowanie, czyli przytaczanie komunikatu drugiej osoby własnymi słowami. Kiedy ktoś opowiada nam o tym, że miał kiepski dzień, możemy wykazać swoje zatroskanie mówiąc: „Z tego co mówisz dzisiejszy dzień był dla Ciebie naprawdę bardzo trudny i jesteś zestresowany/a”. Tego typu komunikaty sprawiają, że rozmówca/rozmówczyni może przekonać się, że uważnie słuchamy i zapamiętujemy jej/jego słowa, okazujemy zrozumienie oraz autentyczną troskę. Parafrazy mogą zaczynać się od następujących zwrotów „Jeśli dobrze zrozumiałam/em…”, „Słyszę, że jesteś…”, „To co mówisz jest…” itp.

 

Kontakt wzrokowy/mowa ciała. Utrzymywanie kontaktu wzrokowego to kolejny ważny aspekt aktywnego słuchania. Patrząc na drugą osobę pokazujemy jej, że jesteśmy skoncentrowani na rozmowie i angażujemy się w to, co słyszymy. Oczywiście intensywne wpatrywanie się może odnieść odwrotny skutek i sprawić, iż ktoś poczuje się niekomfortowo. Dlatego też intensywność kontaktu wzrokowego musi być wypośrodkowana.

 

Uśmiech w trakcie rozmowy jest kolejnym sygnałem naszego zainteresowania oraz życzliwości- warto więc zachować radosny i przyjazny wyraz twarzy i uśmiechać się do rozmówcy/rozmówczyni. Zadbajmy o własną mowę ciała - nie rozglądajmy się intensywnie na boki, nie krzyżujmy rąk na piersi, nie żujmy intensywnie gumy. Skierujmy ciało delikatnie w stronę rozmówcy, utrzymujmy kontakt wzrokowy i uśmiechajmy się co jakiś czas.

 

Aby umiejętnie odczytywać to, co chce nam przekazać druga osoba, musimy również czytać z mowy jej ciała, gestów, wyrazu twarzy. Wielu nas przychodzi to naturalnie, kiedy jednak nie posiadamy tej umiejętności, warto jest skupiać się na czytaniu komunikatów pozawerbalnych - czy druga osoba ma pozytywny nastrój? Jak reaguje na nasze słowa? Jest zrelaksowana czy spięta? Zainteresowana czy znudzona? Tego typu sygnały mogą nam pomóc zainterweniować w razie potrzeby i zmienić kurs rozmowy na bardziej optymalny.

 

Pokaż, że słuchasz. Zainteresowanie konwersacją można okazać w bardzo prosty sposób- poprzez krótkie komunikaty „tak”, „dobrze”, „rozumiem”, „okej”. Te krótkie i pozornie nieznaczące słowa pokazują, że nadążamy za tokiem rozmowy i chcemy dalej słuchać.

 

Nie przerywaj. Pozwól drugiej osobie dokończyć myśl, opowiedzieć to, co chce Ci przekazać. Pamiętaj, że rozmowa stanowi wymianę myśli dwóch osób i nie wykorzystuj jej jako okazji, aby mówić tylko i wyłącznie o sobie i forsować swój punkt widzenia. Nie oznacza to oczywiście, że masz usunąć się w cień i być jedynie biernym słuchaczem/słuchaczką- jak najbardziej powinieneś dzielić się swoimi spostrzeżeniami i wnieść własny wkład w konwersację.

 

Nie bój się milczenia. O ile milczenie bywa krępujące i czasem jest oznaką, że nie jest nam po drodze z partnerem/partnerką w rozmowie, o tyle czasami bywa potrzebne, aby przemyśleć to, co usłyszeliśmy, zastanowić się nad odpowiedzią, czy zwyczajnie na chwilę zebrać siły i po chwili podjąć dalszą rozmowę.

 

Praktyka czyni mistrza

Aktywne słuchanie wbrew pozorom nie jest proste- pęd naszego życia często sprawia, że jesteśmy przeciążeni i pogrążeni we własnych sprawach, co nie sprzyja budowaniu więzi. Czasami nie mamy wystarczających zasobów, aby umiejętnie i uważnie słuchać drugiej osoby. Dlatego też aktywne słuchanie wymaga świadomego wysiłku, ćwiczeń oraz czasu. Na początek wystarczy podejmować świadomy wysiłek wprowadzania powyższych porad w życie, przynajmniej co jakiś czas- np. podczas przerwy na lunch ze współpracownikami/współpracownicami. Im częściej będziemy praktykować świadome słuchanie, tym łatwiejsze się ono stanie i z czasem przychodzić nam będzie automatycznie.

 

Na praktyce aktywnego słuchania z pewnością zyskają nasze relacje, a my będziemy jawić się innym ludziom jako osoby przyjaźnie nastawione, empatyczne oraz życzliwe. Korzyści, jakie odniesiemy prawdopodobnie odczujemy również na sobie- inni będą wobec nas życzliwsi, a codzienne interakcje okażą się znacznie ciekawsze. Ludzie to istoty społeczne, a więzi międzyludzkie opierają się na rozmowach - dlatego bardzo istotne jest, byśmy słuchali siebie nawzajem i prowadzili owocne, konstruktywne rozmowy.

 

Artykuł przygotował psycholog, seksuolog z Warszawy - Dominik Haak

 

(REKLAMA)
facebookFacebook
twitterTwitter
wykopWykop
komentarzeKomentarze

komentarz(0)

Brak komentarza, Twój może być pierwszy.

Dodaj komentarz

0%