Jak bezpiecznie ograniczyć gluten w diecie?

Dieta bezglutenowa jest w ostatnich latach bardzo modna i przechodzi na nią coraz więcej osób. Czy słusznie? To zależy. Istnieją konkretne przyczyny medyczne, które wiążą się z zupełnym wykluczeniem glutenu z jadłospisu. Jeśli jednak one Cię nie dotyczą, nie powinieneś rezygnować ze spożywania produktów, które zawierają gluten. Dowiedz się więcej.

Co to jest gluten?

Gluten to mieszanina białek roślinnych: gluteniny oraz gliadyny. Występuje ona w popularnych gatunkach zboża, a przede wszystkim w pszenicy, jęczmieniu oraz życie. To ona odpowiada m.in. za lepkość, sprężystość i dobre wyrastanie wypieków zbożowych – w tym za charakterystyczną, porowatą strukturę chleba.

Warto wiedzieć, że choć źródłem glutenu są zboża, może być on też obecny w wielu innych produktach, nie tylko „mącznych” – z uwagi na ich recepturę czy sposób wytwarzania. Często można go znaleźć np. w wyrobach garmażeryjnych, wędlinach, nabiale, a nawet w lekach. Jest też zawarty w piwie. Dlatego osobie, której jest zalecana dieta bezglutenowa, może być dość trudno zupełnie wyeliminować ten składnik. Nie jest to oczywiście niemożliwe, jednak trzeba się liczyć z wyższym kosztem posiłków, a także z określonymi ograniczeniami.

Czy dieta bezglutenowa to uniwersalne rozwiązanie?

Mimo mody na produkty bez glutenu, dieta bezglutenowa nie jest rozwiązaniem dla wszystkich ani też „lekiem na całe zło świata”. Owszem, istnieje grupa osób, które powinny wyeliminować ten składnik ze swojego jadłospisu. Są to przede wszystkim:

• pacjenci zmagający się z celiakią – chorobą autoimmunologiczną, która polega na nadprodukcji przeciwciał w reakcji na gluten w organizmie, co skutkuje przykrymi objawami ze strony układu trawiennego, a co gorsza – uszkodzeniem kosmków jelitowych; szacunkowo celiakia dotyka 1% populacji;
• osoby uczulone na gluten – to ok. 10-25% pacjentów z alergią pokarmową; w ich przypadku występują dolegliwości ze strony układu pokarmowego oraz typowa reakcja uczuleniowa.

Te osoby powinny ściśle przestrzegać diety bezglutenowej – nawet niewielka porcja tej mieszanki białek roślinnych może prowadzić do niepożądanej reakcji organizmu.

UWAGA! Owies, choć naturalnie bezglutenowy, często bywa nim zanieczyszczony! Osoby będące na diecie bezglutenowej powinny kupować wyłącznie produkty owsiane oznaczone jako bezglutenowe.

Są także osoby, które określa się jako nadwrażliwe na gluten – po spożyciu posiłków zawierających ten składnik mogą odczuwać np. ból brzucha, objawy uczuleniowe czy ból głowy. One również powinny znacznie ograniczyć spożycie glutenu.

Jednak dieta bezglutenowa nie jest uniwersalnym jadłospisem. Nie można jej traktować np. jako remedium na zbędne kilogramy. To nie gluten, ale nadmiar spożywanych kalorii i źle zbilansowane posiłki są przyczyną nadwagi i otyłości. Jeśli nie zmagasz się z opisanymi powyżej problemami zdrowotnymi, nie wykluczaj zupełnie produktów z pszenicy, żyta czy jęczmienia. Możesz ewentualnie ograniczyć ich obecność w diecie, jednak najlepiej zrobić to pod kontrolą – tak, aby zachować zdrowy balans składników.

Może Ci w tym pomóc dieta ograniczająca gluten – np. Balance od Nice To Fit You. To opracowany przez dietetyków catering pudełkowy bogaty w świeże warzywa, owoce i ryby, ograniczający zboża zawierające gluten, oraz wolny od mięsa i przetworów mlecznych. Taki jadłospis może być dobrym wsparciem dla prawidłowej pracy układu trawiennego – zwłaszcza jeśli masz wrażliwy żołądek. Spróbuj!